ШИҲОБУДДИН МАРЖОНИЙ – МОТУРИДИЯ МАКТАБИНИНГ ДАВОМЧИСИ

Ҳозирги кунда глобал муаммолардан бирига айланган ақидапараст оқим ғояларига қарши иммунитетни шакллантиришда мотуридия таълимоти тарихи, ривожланиш босқичларини ўрганиш алоҳида аҳамият касб этади. Чунки, бой миллий маънавий қадриятларнинг тарихини ўрганмай туриб, уларнинг бугунги ҳолатини таҳлил қилиш ва келажаги ҳақида фикр юритиш мушкил. Имом Мотуридий асос солган ақидавий таълимот ўз даврида халқни саросимага солган муътазила, карромия каби
БАТАФСИЛ
ҚЎШИМЧА ИЗОҲ БИЛДИРИЛМАГАН

Маҳмуд Замахшарий – ҳанафий мазҳаби намояндаси

Маҳмуд Замахшарий (1075-1144) тилшуносликнинг барча соҳалари, хусусан  унинг грамматика, адабиёт,  балоғат, аруз сингари йўналишлари  бўйича дунё тан олган устоз, шунингдек, тафсир, ҳадис ва фиқҳ  соҳалари  бўйича етук аллома ҳисобланади.  Замахшарий  меросида фиқҳ, яъни ислом ҳуқуқига бағишланган асарлар мавжудлиги унинг мазкур соҳа тараққиётидаги ўрнини белгилаб беради. Аллома таълиф этган 70дан ортиқ асарнинг[1] олтитаси фиқҳ соҳасига тегишли
БАТАФСИЛ
ҚЎШИМЧА ИЗОҲ БИЛДИРИЛМАГАН

Бурҳониддин Марғинонийнинг ҳақиқий қабри қаерда?

Ислом дини пешвоси ва фиқҳшуноси Марғиноний ҳазратларининг қабри қаровсиз ва ободонлаштирилишга муҳтожлигини ақлга сиғдириш қийин. Устига устак, бутун дунё мусулмонлари тан олган йирик маърифатпарвар Бурҳониддин Марғиноний асл қабри қаерда жойлашган эканини заминдош бўла туриб билмаслигимиз ҳам уят аслида.  Олтинсой бағридаги қимирлаб турадиган Сангижумон тошлари, Учқора ёдгорликлари, Оқмасжид ва Шайх Гадой Селкин манзилгоҳлари шулар жумласидан. Шунингдек,
БАТАФСИЛ
ҚЎШИМЧА ИЗОҲ БИЛДИРИЛМАГАН

Имом Нававий

Ҳадис илми шаклланиши ва ривожланишида буюк хизмат қилган муҳаддислардан бири Имом Нававийдир. У зотнинг тўлиқ исми Яҳё ибн Шарафиддин ибн Муррий ибн Ҳасан Ҳузомий Ҳуроний Нававий бўлиб, лақаби “Абу Закариё”дир. Олим 631 йили муҳаррам ойида Дамашқ яқини­даги Наво шаҳрида дунёга келади. Ёш­лигидаёқ Қуръони ка­римни ёд ола­ди. Ўн тўқ­қиз ёшида Дамашқдаги “Равоҳия” мадрасасига ўқишга киради. Бу
БАТАФСИЛ
ҚЎШИМЧА ИЗОҲ БИЛДИРИЛМАГАН

Абул-Муъийн Ан-Насафийнинг калом илми ривожида тутган ўрни

Абу Муъин ан-Насафий калом илми ривожига беқиёс ҳисса қўшганлар. Аввало калом илми нималиги билан танишсак, “Калом – ислом илоҳиётининг илми ҳисобланиб, XII-асрда пайдо бўлган. Калом тарафдорлари мутакаллимлар деб аталади. Ушбу илм турли диний-сиёсий гуруҳлар, мисол учун, хорижийлар, қадарийлар, жабарийлар, муржиийлар кабилар пайдо бўлиши билан боғлиқ баҳслар натижасида вужудга келди ва тарқалди. Калом илми ва қтўтган
БАТАФСИЛ
ҚЎШИМЧА ИЗОҲ БИЛДИРИЛМАГАН

Абул-Муъин Насафий ҳаёти ва ижоди

Юртимиздан етишиб чиққан буюк алломалардан бири Абул Муъин ан-Насафий ҳазратлари бўлиб, у зоти бобаракотнинг тўлиқ исмлари Маймун ибн Муҳаммад ибн Муҳаммад ибн Муътамад ибн Муҳаммад ибн Макҳул ибн ал-Фазл ан-Насафийдир. Ҳижрий 418 ёки 438 йил, милодий 1027 ёки 1028 йилда Мавороуннаҳр диёрида Насаф шаҳрида дунёга келганлар. Абдулкарим Самъоний Абул Муъин исмига «Ибсоний»ни ҳам қўшиб айтади
БАТАФСИЛ
ҚЎШИМЧА ИЗОҲ БИЛДИРИЛМАГАН

АБУ БАКР МУҲАММАД ИБН АҲМАД ШОШИЙ

 АБУ БАКР МУҲАММАД ИБН АҲМАД ШОШИЙ (1038-1114) Мовароуннаҳр фиқҳ мактаби буюк намояндалари ёзган нодир асарлар туфайли ўз тараққиётига кўтарилган Ислом қонуншунослиги халқимиз маънавий­ҳуқуқий меросининг узвий ажралмас қисми сифатида асрлар давомида  Марказий Осиё халқлари ҳаётида муҳим омил бўлиб хизмат қилиб келган. Жумладан, бу соҳада шошлик фақиҳлар ҳам ислом ҳуқуқшунослигида қимматли асарлар яратишган. Фиқҳ илми ривожида шубҳасиз,
БАТАФСИЛ
ҚЎШИМЧА ИЗОҲ БИЛДИРИЛМАГАН

Абу ал-Муъийн ан-Насафий – илм денгизидир!

«Шарқу ғарбнинг олиму уламолари Абу ал-Муъийн ан-Насафий илмининг денгизидин баҳра топиб, ул таратғон зиё нурларини кўзларига тўтиё қилиб суртғонлар[1]». Абу ал-Муъийн ан-Насафий номи билан машҳур бўлган алломанинг тўлиқ номи Маймун ибн Муҳаммад Муътамид ибн Макҳул бўлиб, 1027 йилда Насаф (Қарши)да таваллуд топган. Аллома 1114 йили — 87 ёшида Самарқандда вафот этган. IX—X асрларда ислом кенг
БАТАФСИЛ
ҚЎШИМЧА ИЗОҲ БИЛДИРИЛМАГАН

ИМОМ АТ-ТЕРМИЗИЙ

ИМОМ АТ-ТЕРМИЗИЙ (824-892) Унинг тўлиқ исми Муҳаммад ибн Исо ибн Савра ибн Мусо ибн аз-Заҳҳоқ Абу Исо ас-Сулламий аз-Зарийр ал-Буғий ат-Термизий бўлиб, у ҳижрий 209 (мелодий 824) йили Термиз яқинидаги Буғ (ҳозирги Сурхондарё вилоятининг Шеробод тумани худудида  жойлашган)  қишлоғида ўрта ҳол бир оилада таваллуд топган. Марказий Осиёлик машҳур тарихчи Абу Саад Абдулкарим ас-Самъоний (1113-1167) ат-Термизий
БАТАФСИЛ
ҚЎШИМЧА ИЗОҲ БИЛДИРИЛМАГАН

МАҲМУД АЗ-ЗАМАХШАРИЙ

 МАҲМУД АЗ-ЗАМАХШАРИЙ (1075-1144) Хоразм воҳасидан азалдан жаҳон илм-фани ва маданияти равнақига улкан ҳисса қўшган кўплаб алломалар етишиб чиққан. Айниқса ўрта асрларда илм-фаннинг турли соҳалари бўйича самарали фаолият кўрсатган Муҳаммад Мусо ал-Хоразмий, Абу Райҳон ал-Беруний, Абу Абдуллоҳ ал-Хоразмий, Ибн Мискавайҳ, Абу Наср ал-Ироқ, Абу Саҳл ал-Масиҳий, Абу Хайр ибн ал-Хаммор, Абул Фатҳ ал-Мутараззий каби хоразмлик алломаларнинг
БАТАФСИЛ
ҚЎШИМЧА ИЗОҲ БИЛДИРИЛМАГАН